Yunan Koyun Virüsü Feta Peynirinin Tedarikini Tehdit Ediyor

# Yunanistan’da Koyun ve Keçi Vebası Krizi: Feta Peyniri Üretimine Küresel Etkiler

Yunanistan, koyun ve keçi sürüsünün yaklaşık %5’ini etkisi altına alan son derece bulaşıcı bir hastalıkla mücadele ediyor. Bu hastalık sadece hayvancılık sektörünü değil, aynı zamanda dünya genelinde büyük bir pazar payına sahip olan Yunan “beyaz altını” olarak tanınan feta peynirinin üretimini de tehdit ediyor. Peki, bu gelişmeler neler ifade ediyor ve üreticiler hangi önlemleri almalı? İşte krizin perde arkası ve pratiğe dönük öneriler…

## Yunanistan’da Koyun ve Keçi Vebası Nedir? Neler Yaşanıyor?

2024 yılının Ağustos ayından itibaren Yunan yetkililer koyun ve keçi vebası (sheep pox and goat pox – SPGP) salgınının yayılmasını kontrol altına almak için yaklaşık 420.000 küçükbaş hayvanın itlaf edilmesine karar verdi. Bu virüs temas yoluyla, hasta ve sağlıklı hayvanların yakın teması, ısırıcı böcekler veya aerosoller aracılığıyla hızla bulaşıyor. Yüksek bulaşıcılığı nedeniyle, hastalık tespit edilen bir hayvanın bulunduğu sürünün tamamının itlaf edilmesi gerekiyor. Ancak SPGP sadece hayvanları etkiliyor, insanlara bulaşmıyor.

Virüs çevresel koşullarda uzun süre canlı kalabiliyor; yün içinde iki ay, enfekte alanlarda ise altı aya kadar yaşayabiliyor. Bu yüzden çiftlikler sıkı biyogüvenlik önlemleri uygulamak zorunda. Ne yazık ki hastalığın bir tedavisi yok, sadece aşı var; fakat aşı uygulanan hayvanlar ve bunların ürünleri belirli süreler boyunca ihracata kapalı olduğundan ticari faaliyetler kısıtlanıyor.

Başlangıçta itlaf edilen hayvan sayısı nispeten düşüktü, ancak hastalık giderek yayıldı. Halkasının merkezinde bulunan Teselya bölgesi, Yunanistan’ın en önemli yumuşak peynir üretim merkezlerinden biri olarak salgından ağır etkilendi. Burada 160.000’den fazla hayvan itlaf edildi ve bölgenin tarımsal gelirinin yaklaşık üçte biri bu kayıptan etkilendi. Teselya aynı zamanda ülkenin üretiminin neredeyse yarısını karşılıyor, üretilen peynirin %70’ini ise feta oluşturuyor.

## Feta Peyniri Üretiminde Tehditler ve Geleceğe Bakış

Feta peyniri, Yunanistan’ın süt ürünleri ihracatında yıldız ürün olarak öne çıkıyor. Avrupa ve dünya pazarında yüksek talep gören bu inek peyniri, ülkeden yıllık yaklaşık 785 milyon euro gelir sağlıyor. Türkiye dahil pek çok ülkeye ihraç ediliyor ve küresel pazarda benzersiz bir yer teşkil ediyor.

Şu an için toplam tamamen doğal süt üretiminde önemli bir azalma görülmese de, uzmanlar durumun ciddiyetini vurguluyor. İtlaf edilen hayvanların hepsi doğal doğal süt veriminde bulunmadığından üretim bir miktar dengede kalabildi. Ancak hastalık yayılmaya devam ederse, bu ham madde kıtlığına ve dolayısıyla üretimin daralmasına yol açabilir. Böyle bir senaryoda, arz-talep dengesizliği fiyatları yükseltebilir ve küresel pazarlarda feta fiyatlarında ciddi dalgalanmalar yaşanabilir.

### Mini İpucu